Czas Present Perfect Simple – budowa, zastosowanie, ćwiczenia

Present Perfect Simple – budowa, użycie, ćwiczenia

Present Perfect Simple to jeden z czasów teraźniejszych występujących w języku angielskim, którego używamy do opowiadania o przeszłych wydarzeniach w odniesieniu do obecnej chwili. 

W języku polskim nie mamy odpowiednika dla czasu Present Perfect, dlatego może sprawiać trudności uczącym się. Przyjrzyjmy się, kiedy powinniśmy użyć tego czasu, żeby precyzyjnie wyrazić nasze myśli.

 

 

Czasu Present Perfect Simple używamy do mówienia o:

 

– doświadczeniach życiowych:

I have visited France many times. – Odwiedziłem Francję wiele razy (to moje doświadczenie aż do dzisiaj).

He has not eaten sushi in his life. – On nie zjadł sushi w swoim życiu (do chwili obecnej to jeszcze się nie wydarzyło).

 

– wydarzeniach, które odbyły się (albo nie odbyły się) w niedalekiej i nieokreślonej  przeszłości:

I have just come home. – Właśnie wróciłem do domu. (niedawno, nieważne kiedy)

My mom has recently baked a delicious cake. – Moja mama upiekła ostatnio pyszne ciasto. (bliska, nieokreślona przeszłość)

Mary hasn’t had much success in finding the perfect wedding dress. – Mary nie odniosła sukcesu w poszukiwaniu wymarzonej sukni ślubnej. (niedaleka, nieokreślona przeszłość)

 

– wydarzeniach, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają aż do obecnej chwili:

We have worked here since 2010. – Pracujemy tu od 2010 roku. (zaczęliśmy pracować w 2010 i nadal pracujemy.)

Sara has lived in London for 20 years. – Sara mieszka w Londynie od 20 lat. (zaczęła mieszkać 20 lat temu i nadal mieszka.)

 

Present Perfect Simple – czas teraźniejszy czy przeszły?

 

Czas Present Perfect Simple łączy przeszłość z teraźniejszością, dlatego trudno zakwalifikować go jednoznacznie jako czas teraźniejszy albo przeszły. 

W czasie Present Perfect Simple opowiadamy o przeszłych wydarzeniach, które mają skutki obecnie. Porównajmy pary zdań:

  1. I came home 10 minutes ago. – Wróciłem do domu 10 minut temu. (dokładnie określam moment w przeszłości)
  2. I have just come home. – Właśnie wróciłem do domu. (niedawno, ale nieważne, kiedy dokładnie)

  1. I visited France last year. – Odwiedziłem Francję w zeszłym roku. (dokładnie określam moment w przeszłości, opowiadam o zakończonym jednym wydarzeniu)
  2. I have visited France many times. – Odwiedziłem Francję wiele razy. (opowiadam o ogólnym doświadczeniu, bez wskazania konkretnego czasu)

 

Niekiedy trudność sprawia to, że wydarzenie z przeszłości może trwać aż do chwili obecnej, dlatego zwykły czas teraźniejszy nie odda znaczenia tak dokładnie, jak Present Perfect Simple. Spójrzmy na te zdania:

  1. I live in Warsaw. – Mieszkam w Warszawie. (to jest opis mojego stanu)
  2. I am living in Warsaw at the moment. – Mieszkam w Warszawie w tym momencie. (to jest opis mojego aktualnego stanu, który jest tymczasowy)
  3. I have lived in Warsaw for 10 years. – Mieszkam w Warszawie od 10 lat. (to jest opis mojej sytuacji, która zaczęła się w przeszłości i trwa do obecnej chwili)

Jeżeli chcemy precyzyjnie wyrazić czas, musimy wziąć pod uwagę kontekst sytuacji i zastanowić się, czy dana sytuacja ma związek z teraźniejszością, czy jest zakończonym wydarzeniem w przeszłości. 

 

Podsumowując, żeby zdecydować, kiedy użyć czasu Present Perfect Simple, rozważ te pytania:

  1. Czy wydarzenie się zakończyło? Jeśli tak, prawdopodobnie inny czas przeszły będzie lepszy,
  2. Czy wydarzenie z przeszłości trwa nadal albo ma wpływ na teraźniejszość? Jeśli tak, to użyj czasu Present Perfect Simple.

 

Budowa zdań twierdzących

 

Zdanie oznajmujące w czasie Present Perfect Simple składa się z podmiotu (subject), czyli osoby lub rzeczy wykonującej czynność, operatora (w tym przypadku have lub has), imiesłowu czasu przeszłego (past participle – tzw. trzecia forma czasownika) oraz pozostałego dopełnienia. W trzeciej osobie liczby pojedynczej (he, she, it) używamy operatora has, w pozostałych have. 

 

Spójrzmy na przykłady zdań z czasownikiem see, czyli widzieć, a dokładniej z formą seen (past participle):

I have seen this film. Ja widziałem ten film.

You have seen this film. Ty widziałeś ten film.

He/she/it has seen this film. On widział / ona widziała / ono widziało ten film.

We have seen this film. My widzieliśmy ten film.

You have seen this film. Wy widzieliście ten film.

They have seen this film. Oni widzieli ten film.

 

Bardzo często, szczególnie w mowie szybkiej i codziennej, skracamy operator have / has do formy ‘ve / ‘s, na przykład I have seen this film —> I’ve seen this film, Susan has eaten her lunch —> Susan’s eaten her lunch. 

 

Imiesłowy czasu przeszłego – past participle – mogą mieć regularną bądź nieregularną formę. 

Regularna jest taka sama, jak w czasie Past Simple, np. want – wanted – wanted, bake – baked – baked. 

Nieregularną formę sprawdzisz w tabelkach dostępnych w podręcznikach oraz na stronach internetowych. Warto uczyć się wszystkich form jednocześnie, czyli przykładowo ucząc się czasownika see, dobrze jest zapamiętać od razu wszystkie formy: see – saw – seen.

 

Budowa pytań

 

Pytania w czasie Present Perfect Simple tworzymy poprzez inwersję: zamienimy miejscami nasz podmiot w zdaniu i operator. Kolejność w pytaniu będzie więc następująca: have lub has, podmiot oraz imiesłów czasu przeszłego past participle, a następnie reszta zdania. 

 

Przyjrzyjmy się przykładowym pytaniom:

Have I seen this film? Czy ja widziałam ten film?

Have you seen this film? Czy ty widziałeś ten film?

Has he/she/it seen this film? Czy on widział / ona widziała / ono widziało ten film?

Have we seen this film? Czy my widzieliśmy ten film?

Have you seen this film? Czy wy widzieliście ten film?

Have they seen this film? Czy oni widzieli ten film?

 

Pamiętaj, że operator have dla trzeciej osoby liczby pojedynczej przyjmuje formę has. 

Has she seen the film? vs. Have she seen the film?

 

Budowa przeczeń

 

Przeczenia w czasie Present Perfect Simple tworzymy w bardzo łatwy sposób, dodając słowo “not” po operatorze “have” lub “has”. Mamy zatem następującą budowę zdania: podmiot, operator, not, imiesłów czasu przeszłego i pozostałe elementy.

 

I have not watched this film. Ja nie obejrzałem tego filmu.

You have not watched this film. Ty nie obejrzałeś tego filmu.

He/she/it has not watched this film. On nie obejrzał / ona nie obejrzała / ono nie obejrzało tego filmu.

We have not watched this film. My nie obejrzeliśmy tego filmu.

You have not watched this film. Wy nie obejrzeliście tego filmu.

They have not watched this film. Oni nie obejrzeli tego filmu.

 

Formę have not oraz has not zazwyczaj skracamy do haven’t i hasn’t, na przykład: I haven’t watched it, She hasn’t seen it.

Zwróć uwagę, że nie zmieniamy formy operatora ani czasownika, jedynie dodajemy słowo not w przeczeniu.

 

Określniki czasu w Present Perfect Simple

 

W czasie Present Perfect Simple często używamy typowych określeń czasu, takich jak:

  • ever – kiedykolwiek (szczególnie w pytaniach o doświadczenie, Have you ever climbed a tree? – Czy kiedykolwiek wspiąłeś się na drzewo?)

  • already – już, do tej pory (The film has already started – Film już się rozpoczął)
  • yet – jeszcze nie (I haven’t finished the homework yet – Jeszcze nie skończyłem pracy domowej)
  • just – dopiero co (Tom has just sent me this funny video – Tom dopiero co wysłał mi ten śmieszny filmik)
  • never – nigdy (My brothers have never gone abroad – Moi bracia nigdy nie wyjechali za granicę)
  • before – przedtem, wcześniej (I have never seen this man before – Nigdy przedtem nie widziałem tego mężczyzny)
  • so far – do tej pory, jak dotąd (This project has been a success so far – Do tej pory ten projekt jest sukcesem)

Zwróć uwagę na to, gdzie w zdaniu wstawiamy określniki czasu. Słówka takie jak already, just, never, ever znajdą się pomiędzy have/has i past participle, natomiast yet w większości przypadków będzie na samym końcu zdania albo pytania.

I haven’t yet finished my dinner. I haven’t finished my dinner yet.

 

Present Perfect Simple – ćwiczenia

  1. Uzupełnij luki za pomocą “have”, „has”, “have not” albo “has not”. Określ, czy dane zdanie mówi o doświadczeniu życiowym [D], wydarzeniu z niedalekiej przeszłości [NP], czy sytuacji z przeszłości, która ma obecne skutki [S]. 

  1. My sister _____ just finished talking to my mom on the phone. [   ]
  2. What is this fruit? I ____ never eaten it before! [   ]
  3. I can’t call my friend right now, I _________ finished my homework yet. [   ]
  4. It may be surprising, but I ________ never talked to a British person. [   ]
  5. The baby ____________ slept well. She’s very tired. [   ]
  6. We _______ worked for the same company for over 10 years. We love it here! [   ]
  7. It’s almost Christmas and my dad ___________ got any of the gifts yet. [   ]
  8. I’m very lucky to call London my home. I _______ lived here my whole life. [   ]

  1. Wstaw odpowiednią formę operatora have i czasownik z nawiasu.

  1. I am sure I  __________  ___________ (see) this actor before — wasn’t he in Avengers?
  2. Tom’s friend _________ just ________ (message) him to invite him to a party.
  3. Traveling ______ never ______ easier (be) thanks to air transport.
  4. ______ you ever _______ (eat) any exotic fruit?
  5. Unfortunately Pam ________ _________ (not call) me back yet. She’s probably busy.
  6. How many times _______ I _______ (tell) not to touch my things?
  7. My dream is to visit Paris. I _________ ________ (not be) there yet.
  8. Don’t worry, I _____ ______ (fly) a plane many times before. 

  1. Utwórz pytania z podanych słów.

  1. swum – you – ever – Have – in the ocean? _________________________________________
  2. before – we  – met – Have? _____________________________________________________
  3. yet – your sister  – Has – come home? ____________________________________________
  4. the new vet – visited – his dog  – already – Has? ____________________________________
  5. ever – together – these  actors  – Have – played? ____________________________________
  6. Have – to him – spoken – you? __________________________________________________
  7. it  – Has – rained – recently? ____________________________________________________
  8. about – I – forgotten – Have – your birthday? _______________________________________

Odpowiedzi

  1.  

  1. has [NP]
  2. have [D]
  3. have not [NP/S]
  4. have [D]
  5. has not [S]
  6. have [S]
  7. has not [NP]
  8. have [S]

2. 

  1. have seen
  2. has messaged
  3. has been
  4. have eaten
  5. hasn’t called
  6. have told
  7. have not been
  8. have flown

3. 

  1. Have you ever swum in the ocean?
  2. Have we met before?
  3. Has your sister come home yet?
  4. Has his dog already visited the new vet?
  5. Have these actors ever played together?
  6. Have you spoken to him?
  7. Has it rained recently?
  8. Have I forgotten about your birthday?

Kliknij i pobierz tę lekcję w formacie PDF: Present Perfect Simple – budowa, użycie, ćwiczenia